Amur kurkboom
Phellodendron amurense (bot.)
Amur corktree, Chinese corktree ( Eng.)
Arbre liège de l’amour (Frans)
Amur- Korkbaum (Duits)
Kikaha (Japans)
Rutaceae – wijnruitfamilie
De kurkboom heeft niets te maken met de kurkeik, waarvan het schors gebruikt wordt voor b.v. kurken of kurktegels. De boom dankt zijn naam aan de eveneens kurkachtige schors, ongeschikt om af te pellen en er voorwerpen van te maken.
Vooral op latere leeftijd is het een elegante boom met zijn brede kroon en zijn donkergroene zomerlover.
Herkomst
Inheems is de kurkboom in China, Japan, Mansjoerije en Korea. Hij werd rond 1850 ingevoerd in Rusland en bereikte van daaruit West-Europa. Inheems is hij in het stroomgebied van de Amur. Wij komen hem bij ons soms in parken en arboreta tegen. Hij is bestand tegen hitte, kou en luchtvervuiling. Op een ruim gazon staat hij prachtig.
Naamgeving
Het woord phellodendron is afgeleid van het Griekse phellos (kurk) en dendron (boom). De bijnaam amurense is gerelateerd aan het dal van de rivier Amur in Mansjoerije.
Plantkenmerken
De kurkboom is een bladverliezende, snelgroeiende boom die 15 m hoog kan worden. Hij heeft een breed waaiervormige kroon. In volwassen staat is hij breder dan hoog. Aan de korte hoofdstam groeien verschillende grote hoofdtakken.
De oneven geveerde bladeren zijn aan de bovenzijde
glimmend lichtgroen, aan de onderzijde blauwachtig. Zij verkleuren in het
najaar naar geel. Bij kneuzing ruiken zij naar terpentine.
De kurkboom is tweehuizig, d.w.z. dat vrouwelijke en mannelijke bloemen op verschillende bomen zitten. Hij bloeit met overdadige trossen geelgroene, lintvormige bloemen.
De vruchten zijn erwtengroot, eerst groen, later zwart. Zij geuren bij kneuzing aangenaam aromatisch en blijven de gehele winter in de boom hangen.
De schors is sterk gegroefd, lichtgrijs en met het ouder worden kurkachtig zacht.
Standplaats
De kurkboom groeit het liefst op doorlatende, voedzame grond op een plek, waar het niet te hard waait. Hij hoeft niet gesnoeid te worden.
Om geen last te hebben van de vallende bessen, kan men het beste een mannelijke kurkboom planten, een zogenaamde Phellodendron ‘Macho’.
De kurkboom heeft geen last van ongedierte of ziektes.
Gebruik
Van de schors wordt een preparaat vervaardigd tegen infecties, overmatig zweten en verschillende huidziektes.
Soorten
Phellodendron amurense var. sachalinense vormt geen kurkschors. de donkerbruine schors blift dun en is voorzien van fijne groeven. later ontstaan er fijne schorsplaten.
De Japanse kurkboom (Phellodendron japonicum) wordt slechts 10 m hoog. De bladeren zijn oneven geveerd en viltig behaard.
